Het is een weekend van ‘nine eleven’ geworden. Vrijdag avond naar de film ‘World Trade Center’ geweest met z’n 3-en. Gisteren was ‘Flight 93′ op tv (ja nu al!). En vanmiddag naar een reportage gekeken over de reddingspogingen in de twee torens.

Het meest ingrijpend, gevoelsmatig, was vrijdagavond. Het is een zeer integere film, on-amerikaans bijna, feitelijk, die je vanaf het eerste moment op het puntje van je stoel laat zitten. De zaal was aangrijpend stil, het kleine slurpje van de cola was al bijna storend. Het (min of meer ware) verhaal over de redding van twee brandweerlieden wordt verteld. Je ziet ze vanaf het moment dat ze naar de torens worden gedirigeerd. Al voordat ze ook maar iets kunnen doen, stort de toren in, en raken ze bedolven. Wat volgt laat je meevoelen hoe ze vechten om te blijven leven. Ze worden uit het puin gered, als enkele van de weinigen. Het verhaal, de beelden van omgeving, de moed van de reddingswerkers, de reacties, en ook de stilte in de zaal, maakte indruk. We reden heel stil naar huis (en we raakten de weg kwijt…)

‘Flight 93′ was bijna een rapportage, een reconstructie van wat er aan boord van dat vliegtuig gebeurd is. Moet tamelijk accuraat zijn, omdat veel passagiers konden bellen, en er dus veel van binnenuit bekend is. Je zou bijna zeggen goed verhaal, met slechte afloop (het vliegtuig crasht op het moment dat de passagiers de cockpit deur rammen). Zou je zelf ook zo reageren? Aangrijpend.

De documentaire vanmiddag maakte duidelijk dat er nog veel te leren valt van de vele fouten tijdens zo’n grote brand. In de communicatie, technisch gezien, want men kreeg nauwelijks contact met de reddingswerkers in de torens. Maar ook organisatorisch, want er is tussen politie en brandweer tijdens dit soort calamiteiten geen contact (!). En terwijl de politie dus het commando krijgt om de noorder toren te verlaten (omdat al de zuider toren ingestort is en men dat dus ook verwacht bij de andere toren), dringt dit niet tot de brandweer door, en sterven er velen onnodig.

Het is over een paar weken 5 jaar geleden. Ik vond de verhalen over de hero’s in het WTC soms nogal overdreven, maar dat staat nu wel in een ander perspectief. In het hoofdkantoor van Merck, waar ik nu werk, had bijna elke collega wel een verhaal van een kennis, buurman, familielid, of man/vrouw die in het WTC zaten ten tijde van de aanslag. Dan komt het erg dichtbij, het was een enorm traumatische ervaring voor het land. Nog reageren sommige van mijn collega’s heftig op Europese reacties. Ik heb zelf wel eens een sneer gekregen van een over het algemeen vriendelijke man: ‘You guys don’t know what you are talking about until planes fly into your buildings’. Dat is wel wat erg ongenuanceerd, moeten we dan alles eerst zelf meemaken? Mag het een onsje macho minder? Toch begrijpen we de pijn, en de daaruit volgende reacties na dit weekend wel iets beter. De vele vlaggen, de trots, het samen-staan-we-sterk, uiteindelijk misschien ook wel de ‘war-against-terror’ gedachte. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar je kan het iets beter plaatsen…

Gr.

N